Follow Home for updates and more information about the boilerplate.
Welcome to Khmer Proverbs!
ក្ដិតតែអង្គុយ កន្ទុយតែចាក់
Detail
ពាក្យនេះលោកប្រៀបយ៉ាងចំហុត
តាមភាពនៃមនុស្សមានពុតត្បុត ដើម្បីស្គាល់ពុតមនុស្សចិត្តវៀច ។
គឺមនុស្សមុយៗបែបមឹសៗ អង្គុយភ្លឹសៗទន់ពភ្លៀច
សំដីល្អូកល្អិនល្អល្អៀចៗ តែមានចិត្តកៀចកលឧបាយ ។
មនុស្សបែបយ៉ាងនេះក៏សឹងមាន យើងបានឃើញហើយកុំមើលងាយ
ត្រូវតែប្រយ័ត្នការសម្ទាយ កុំបីពាយងាយមនុស្សនេះឡើយ ៕
តាមភាពនៃមនុស្សមានពុតត្បុត ដើម្បីស្គាល់ពុតមនុស្សចិត្តវៀច ។
គឺមនុស្សមុយៗបែបមឹសៗ អង្គុយភ្លឹសៗទន់ពភ្លៀច
សំដីល្អូកល្អិនល្អល្អៀចៗ តែមានចិត្តកៀចកលឧបាយ ។
មនុស្សបែបយ៉ាងនេះក៏សឹងមាន យើងបានឃើញហើយកុំមើលងាយ
ត្រូវតែប្រយ័ត្នការសម្ទាយ កុំបីពាយងាយមនុស្សនេះឡើយ ៕
ក្ដិតមិនសម ទៅប្រមាទជិះឯរទេះគោលឿន
Detail
ពាក្យនេះលោកពោលថាពាក្យឡក
ជាពាក្យបន្ទោសឬចំអក ឲ្យស្កកគំនិតអ្នកប្រមាទ ។
គឺមនុស្សអ្នកតូចអ្នកល្ងង់ខ្លៅ តែទៅក្អេងក្អាងគិតវាទអាទ៍
ចង់បានយសសក្តិធំហួសមាឌ នឹងខាតកម្លាំងនាំរំខាន ។
ហេតុនេះអ្នកប្រាជ្ញចាស់លោកស្ដី ថាអ្វីហួសមាឌកុំចង់បាន
តែខំចចេសហួសប្រមាណ នឹងខូចខ្លួនប្រាណឥតអំពើ ៕
ជាពាក្យបន្ទោសឬចំអក ឲ្យស្កកគំនិតអ្នកប្រមាទ ។
គឺមនុស្សអ្នកតូចអ្នកល្ងង់ខ្លៅ តែទៅក្អេងក្អាងគិតវាទអាទ៍
ចង់បានយសសក្តិធំហួសមាឌ នឹងខាតកម្លាំងនាំរំខាន ។
ហេតុនេះអ្នកប្រាជ្ញចាស់លោកស្ដី ថាអ្វីហួសមាឌកុំចង់បាន
តែខំចចេសហួសប្រមាណ នឹងខូចខ្លួនប្រាណឥតអំពើ ៕
ក្ដៅថ្ងៃមិនស្មើក្ដៅចិត្ត
Meaning
គ្មានភ្លើងអ្វីក្ដៅស្មើនឹងភ្លើងទោសៈ
ក្ដៅស៊ីរាក់ ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ
Meaning
ទង្វើដោយភ្លើងកំហឹងបានផលតិចជាងទង្វើដោយអារម្មណ៍ស្ងប់
ក្តាមនៅស្រែណាកាត់ស្រែហ្នឹង
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
ក្នុងសុភាសិតនេះ ក្តាម គឺសំដៅទៅលើមនុស្សអាក្រក់ ដែលមិនស្គាល់គុណទោស មិនរវល់ពីរឿងខុសត្រូវ ជាមនុស្សដែលនៅក្នុងក្រុម «ឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាលឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយ» ជាមនុស្សអត្តទត្ថនិយម ជាមនុស្សល្មោភ ចង់មាន ចង់បាន ហួសហេតុ ។ មនុស្សប្រភេទនេះ បើទៅនៅក្នុងផ្ទះណា ទោះបីជាផ្ទះរបស់បងប្អូនគេ ឬក៏ផ្ទះម៉ែឪខ្លួនក៏ដោយ មុខជា «កាត់» ផ្ទះនោះមិនខាន ។ កាត់ មានន័យថា បំផ្លាញ លួច នាំទុក្ខព្រួយមកនាំឲ្យគេងមិនលក់ ។ល។ មិនខុសពីសត្វក្តាមដែលតែងតែកាត់ស្រូវក្នុងស្រែណា ដែលវាកំពុងរស់នៅនោះឯង វាមិនដែលវារទៅកាន់ស្រែផ្សេងនោះទេ! ។ក្តាមស្រែណា កាត់ស្រូវស្រែហ្នឹង
English
One hand washes the other
ក្តៅស៊ីរាក់ ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
សុភាសិតនេះ ស្តីពីចរិតរបស់មនុស្សដែលយើងគួរស្គាល់ ហើយកត់ត្រាទុក ដើម្បីគេចឲ្យផុតពីគ្រោះថ្នាក់ផងទាំងឡាយ ដែលមនុស្សនេះប្រើ ប្រាជ្ញា «រាយសំណាញ់» មកលើខ្លួនយើង ឬមកលើគ្រួសារយើង ។ ក្នុងទីនេះ បុព្វបុរសយើងចង់វែកញែកពីចរិត ២យ៉ាងគឺ ចរិតក្ដៅ និងចរិតត្រជាក់ ។ ចរិត គឺសំដៅទៅលើចិត្តថ្លើម បែបបទ អាកប្បកិរិយា ឫកពា ដែលមនុស្សម្នាក់ៗតែងមានខុសៗគ្នាពីកំណើត ។ អ្នកខ្លះជាមនុស្សនឹងធឹង មិនចេះមាត់ក មិនចេះត្អូញត្អែរ មិនចេះព្រោកប្រាជ្ញ មិនអួតអាង មិនក្រទីក្រទា ទោះបីមានប្រាក់រាប់លាន ក៏មិនបង្ហាញឲ្យអ្នកណាដឹងសោះឡើយ ។ ជាងនេះទៅទៀត មនុស្សនេះភាគច្រើនជាមនុស្សសុភាពរាបសារ មិនចេះកោងកាចដាក់អ្នកណាសោះឡើយ ។ យើងសន្មតហៅមនុស្សនេះថា «ប្រភេទទី១» ។ មនុស្សប្រភេទទី១ ភាគច្រើនជាមនុស្សមានគំនិត ចេះពិចារណាវែងឆ្ងាយ ជាមនុស្សសាច់ការ ថាយ៉ាងណា ធ្វើយ៉ាងនោះ ជាមនុស្សមានគម្រោងការ វ៉ៃប្លង់ទុកជាមុន មិនមែនព្រោកប្រាជ្ញបែកពពុះមាត់ទទេៗនោះទេ ។ យើងតោងប្រយ័ត្នចំពោះមនុស្សប្រភេទនេះ ពីព្រោះបើនិយាយយ៉ាងណា គាត់មុខជាធ្វើយ៉ាងនោះហើយ មិនសូវ «ថាចោល» ឬកំហែងទទេៗនោះឡើយ ។ ន័យម្យ៉ាងទៀតរបស់ពាក្យនេះ គឺសំដៅទៅលើមនុស្សមួយពួកទៀត ដែលមាន «ភាសាផ្អែម-ត្រជាក់» ។ សំដីរបស់គេទន់ ពីរោះ លួងលោម ថ្នមចិត្ត មិនឲ្យអ្នកណាឱស្ឋានសោះឡើយ ។ ចរិតនេះច្រើនបង្កប់ទុកក្នុងបេះដូងនូវផែនការរាតត្បាត ឬទាញយកអ្វីមួយពីអ្នកឯទៀត ដោយបន្ទន់ចិត្តអ្នកនោះតាមរយៈភាសាផ្អែម ។ ដោយហេតុនេះ យើងគួរប្រុងប្រយ័ត្នគ្រប់ពេលដែលយើងបានឮភាសានេះពីជនណាម្នាក់ ដើម្បីជៀសវាង «ធ្លាក់រណ្ដៅ» ដែលនឹងអាចកើតមានដល់យើង ។ ចរិតទី២ គឺ «ចរិតក្ដៅ» ដែលមានបែបផ្ទុយយពីចរិតទី១ ។ មនុស្សនៅក្នុងប្រភេទនេះ មិនសូវមានភាសាផ្អែមល្ហែមទេ ហើយច្រើនគ្រោតគ្រាតទៀតផង ។ ជាមនុស្សដែលមិនសូវបង្កប់ទុកនូវផែនការបូម ឬជញ្ជក់ឈាមពីអ្នកណាម្នាក់នោះទេ ។ គេឃើញយ៉ាងណា គេថាយ៉ាងនោះ មិនរវល់អើពើពីការគាប់ចិត្ត ឬមិនគាប់ចិត្តនោះសោះឡើយ ។ បើមានកំហឹងកើតឡើង ច្រើនទប់កំហឹងនោះមិនបាន កើតបានជារឿងប្រើភាសាអាក្រក់ កំហែង គំរាម ឡូឡា ឆោឡា ។ល។ គេមិនគួរយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើចរិតនេះខ្លាំងពេកទេ ពីព្រោះអ្វីៗដែលគាត់និយាយនោះ «មិនជ្រៅ» ទេ! គាត់មិនសូវមានផែនការបូមយកអ្វីមួយពីអ្នកណាម្នាក់ ឬទៅធ្វើបាបអ្នកណាម្នាក់ ដូចដែលគាត់និយាយនោះទេ ។ នេះជារឿងក្តៅស៊ីរាក់ ៕ក្តៅស៊ីរាក់ ត្រជាក់ស៊ីជ្រៅ
English
Still water runs deep
ក្បាលអ្នកណាសក់អ្នកហ្នឹង
Meaning
អ្នកណាធ្វើ អ្នកនោះទទួល
ក្មេងអាងយំ ធំអាងកាប់ ចាស់អាងស្លាប់
Meaning
ការអាងតាមវ័យរបស់ខ្លួន