Follow Home for updates and more information about the boilerplate.
Welcome to Khmer Proverbs!
កកក៏បាយ មេម៉ាយក៏ស្រី
Meaning
ការនិយាយលើកទឹកចិត្តខ្លួនឯង
កកក៏បាយ មេម៉ាយក៏ស្រី
English
Dirty water will quench fire
កកក៏បាយ មេម៉ាយក៏ស្រី
Detail
សុភាសិតនេះពោលបន្ទន់
គំនិតអ្នកចង់បានប្រពន្ធ ឲ្យទន់ឲ្យទោរចិត្តគំនិត ។ ។
ថាធម្មតាស្រីជាភរិយា ទុកជាមេម៉ាយក៏ល្អពិត
បើជាក្រមុំអស់ពីចិត្ត គំនិតមិនបានក៏មិនស្រួល ។
ប្រុសៗកំលោះមានកម្លាំង នៅតាំងក្នុងវ័យក្មេងស្រួលបួល
បើបានមេម៉ាយយ៉ាងទំនួល ក៏គួរទទួលជាភរិយា ។
ដូចអ្នកត្រូវការដោយភោជន សម្រន់សេចក្ដីឃ្លានវេទនា
បើបានបាយកកក៏ល្អជា ព្រោះជាភោជនដូចគ្នាដែរ ៕
គំនិតអ្នកចង់បានប្រពន្ធ ឲ្យទន់ឲ្យទោរចិត្តគំនិត ។ ។
ថាធម្មតាស្រីជាភរិយា ទុកជាមេម៉ាយក៏ល្អពិត
បើជាក្រមុំអស់ពីចិត្ត គំនិតមិនបានក៏មិនស្រួល ។
ប្រុសៗកំលោះមានកម្លាំង នៅតាំងក្នុងវ័យក្មេងស្រួលបួល
បើបានមេម៉ាយយ៉ាងទំនួល ក៏គួរទទួលជាភរិយា ។
ដូចអ្នកត្រូវការដោយភោជន សម្រន់សេចក្ដីឃ្លានវេទនា
បើបានបាយកកក៏ល្អជា ព្រោះជាភោជនដូចគ្នាដែរ ៕
កកក៏បាយ មេម៉ាយក៏ស្រី កន្ទុយបារីក៏ថ្នាំ
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
ពាក្យនេះ និយាយរបៀបកំប្លែងឲ្យបានសើចផង ជាពាក្យដែលគេច្រើនពោលឡើង ដើម្បីកែកុននូវភាពទាល់ច្រករបស់គេ កុំឲ្យវាធ្លាក់អន់ពេក ។ បាយកក មិនល្អដូចបាយក្ដៅទេ ប៉ុន្តែបើគេរកបាយក្តៅមិនបាន ហើយពោះឃ្លានខ្លាំង គេត្រូវតែបរិភោគបាយកកនោះ មិនអាចគេចបាន ។ ដើម្បីយោងស្ថានភាពនេះឲ្យឡើងខ្ពស់បន្តិច តែច្រើនបន្លឺសំឡេងថា «កកក៏បាយ» កុំខ្វល់ ! ចំណែកពាក្យថា «មេម៉ាយក៏ស្រី» ក៏មានន័យមិនខុសពីបាយកកដែរ គឺជាសំដីពោលយោងស្ថានភាពមួយដែលមិនអាចទៅរកស្រីក្រមុំព្រហ្មចារិយ មកធ្វើជាប្រពន្ធបាន ដោយសារបុព្វហេតុណាមួយ មានតែស្រីមេម៉ាយ ដែលគេសុខចិត្តរៀបការ ។ គឺនៅពេលនោះហើយ ដែលគេនិយាយលើកតម្លៃថា ស្រីណាក៏ដូចស្រីណា មេម៉ាយក៏ដោយក្រមុំក៏ដោយ ក៏នាងជាស្រីដូចគ្នា…. គ្មានប្លែកអ្វីទេ! ។ តែតាមពិត បុរសភាគច្រើន ជាពិសេស នៅប្រទេសខ្មែរ គេយល់ថា ស្ត្រីក្រមុំមានតម្លៃជាងស្ត្រីដែលបាត់បង់ព្រហ្មចារិយ (មេម៉ាយ) ។ តែគង់នៅមានបុរសខ្លះ មានជំនឿថា ក្រមុំ ឬមិនមែនក្រមុំ វាមិនមែនជារឿងសំខាន់ទេ ។ ការសំខាន់ គឺឋិតនៅលើសេចក្តីស្នេហាទៅវិញទៅមកជាស្នេហា ដែលផុសចេញពីបេះដូងពិតៗ មិនមែនស្នេហាម្យ៉ាងដែលគេតែងតែនិយាយកំប្លែងថា «No money no honey ឥតលុយ ឥតទឹកឃ្មុំ» នោះទេ ។ បើយល់អត្ថន័យទាំងអស់ខាងលើនេះហើយ ឃ្លាទី ៣ ដែលពោលថា «កន្ទុយបារីក៏ថ្នាំ» ក៏ជារឿងងាយយល់ មិនចាំបាច់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ ៕កក់ក្ដៅដូចអាំងផេះ
Meaning
ការទុកចិត្តដែលឥតខ្លឹមសារ
កង់ត្រាចកង់ធ្នង់
Meaning
វាសនាកម្មមនុស្សម្នាក់ៗមិនមានភាពប្រាកដនិយមទេ
កំជិលអៀនប្រៀន បួសហើយមិនរៀន បន្ទោសថាខ្លៅ
Detail
ពាក្យនេះលោកពោលខាងបព្វជិត
ឯណាដែលបួសហើយមិនគិត ពិនិត្យរៀនសូត្រសីលសិក្ខា ។
ដល់ពេលដែលមានពួកបរិស័ទ គេមកប្រណិប័តន៍គាល់ត្រៀបត្រា
ហើយគេសាកសួរសាកច្ឆា លោកមានប្រាជ្ញាលោកសំដែង ។
ធម៌អាថ៌វិន័យត្រៃសិក្ខា ឲ្យគេរាល់គ្នាស្ដាប់ច្បាស់ទែង
បានលាភជាច្រើនលើសខ្លួនឯង ក៏គិតស្ញប់ស្ញែងគេណាស់ណា ។
ត្រលប់បន្ទោសមកខ្លួនឯង ថាឆ្មែងព្រោះខ្លៅអប្បប្រាជ្ញា
បួសហើយកំជិលមិនសិក្សា រៀនត្រៃសិក្ខាទើបបានខ្លៅ ៕
ឯណាដែលបួសហើយមិនគិត ពិនិត្យរៀនសូត្រសីលសិក្ខា ។
ដល់ពេលដែលមានពួកបរិស័ទ គេមកប្រណិប័តន៍គាល់ត្រៀបត្រា
ហើយគេសាកសួរសាកច្ឆា លោកមានប្រាជ្ញាលោកសំដែង ។
ធម៌អាថ៌វិន័យត្រៃសិក្ខា ឲ្យគេរាល់គ្នាស្ដាប់ច្បាស់ទែង
បានលាភជាច្រើនលើសខ្លួនឯង ក៏គិតស្ញប់ស្ញែងគេណាស់ណា ។
ត្រលប់បន្ទោសមកខ្លួនឯង ថាឆ្មែងព្រោះខ្លៅអប្បប្រាជ្ញា
បួសហើយកំជិលមិនសិក្សា រៀនត្រៃសិក្ខាទើបបានខ្លៅ ៕
កំណាញ់ក្រៅតម្រា
Meaning
មនុស្សចិត្តអាក្រក់ទ្រឹស្តស្មូរអន្យតិរ្ថីយ៍
កំណាញ់ក្រៅតម្រា សោតសឹងអាប់ប្រយោជន៍យស
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
«កំណាញ់ក្រៅតម្រា សោតសឹងអាប់ប្រយោជន៍យស» ជាសុភាសិតឃ្លាទី២ បនញទាប់ពីឃ្លាដែលបានរៀបរាបពីខាងដើមនៅក្នុងច្បាប់កេរ្តិ៍កាលដដែល ។ មនុស្សកំណាញ់ហួសហេតុ (ក្រៅតម្រា) គឺសំដៅលើមនុស្សដែលមានសម្បត្តិច្រើនឬតិច ហើយមិនព្រមចំណាយ ស៊ីចាយ បំពេញក្រពះខ្លួនឲ្យបានឆ្អែត និងមិនព្រមចាយប្រាក់នោះដើម្បីបំពេញការស្រេចឃ្លានរបស់កូនប្រពន្ធ ទៅតាមយថាហេតុ សុខចិត្តអត់… បែបនេះហៅថា កំណាញ់ក្រៅតម្រា ដែលបុព្វបុរសហាម ។ មនុស្សកំណាញ់ ច្រើនមានលក្ខណៈដូចខាងក្រោមនេះ ៖- មិនងាយចំណាយប្រាក់ឲ្យដល់អ្នកណាម្នាក់ សូម្បីបន្តិចបន្តួច ក៏មិន…ដែរ
- ចូលចិត្តកេងចំណេញពីគេ សូម្បិបន្តិចបន្តួច ក៏ស្រវាដែរ
- បើទៅបរិភោគអាហារនៅភោជនីដ្ឋានណាមួយជាមួយមិត្តភក្តិ មិនងាយចេញប្រាក់ប៉ាវគេទេ ទោះបីគេធ្លាប់ចេញជួសខ្លួនប៉ុន្មានដងរួចមកហើយក៏ដោយ
- ខ្វះមិត្តសម្លាញ់ ច្រើនជាមនុស្សឯកោ
- បាត់បង់ប្រយោជន៍ដែលត្រូវទទួល ព្រោះគ្មានអ្នកណាប្រាប់ឲ្យដឹង ឬហៅទៅជាមួយ
- បាត់បង់កិត្តិយស (ចរិយាមិនថ្លៃ) អ្នកផងមិនចូលចិត្ត ៕
កំប្រុកស៊ីផ្លែល្វា រមួលកទា ផ្សាក្ដិតឈ្លូស
Meaning
និទណ្ឌភាពរបស់អ្នកខ្លាំង និងភាពរងគ្រោះរបស់អ្នកខ្សោយ