Follow Home for updates and more information about the boilerplate.
Welcome to Khmer Proverbs!
សំណាបយោងដី ស្រីយោងប្រុស
English
Fine feathers make fine birds; a good wife makes a good husband
សំណូកសូកប៉ាន់មួយ បំរើបំណងមនុស្សពីរ
English
A bird never flew on one wing
សត្វធំស៊ីធំ សត្វតូចស៊ីតូច
English
Eagles don't catch flies
សត្វបរោក្ខោ ទំមែកពោធិ៍ ស៊ីផ្លែជ្រៃ
Meaning
ជនដែលរមិលគុណអ្នកដែលជួយខ្លួន
សត្វបរោខោ ទំមែកពោធិ៍ ស៊ីផ្លែជ្រៃ
Detail
ពាក្យនេះលោកពោលជាប្រស្នា
អំពីដំណើរភាពកិរិយា នៃមនុស្សសាវ៉ាចិត្តញាប់ញ័រ ។
ថ្ងៃមុនជាមនុស្សមានវិរិយា បានរៀនវិជ្ជាលោកឬធម៌
នឹងគ្រូណាមួយដោយស្មោះសរ ថ្ងៃក្រោយគោចរចោលគ្រូមុន ។
ទៅគប់នឹងអ្នកឯណាទៀត ត្រឡប់ច្រៀតបៀតរំលុបគុណ
ពោលពាក្យទ្រគោះយ៉ាងទារុណ ត្មះដៀលគ្រូមុនឲ្យឆោឡោ ។
យ៉ាងនេះជាដើមប្រាជ្ញបញ្ញត្ត ឲ្យឈ្មោះហៅសត្វបរោខោ
ឡើងទំលើមែកនៃដើមពោធិ៍ តែលោទៅស៊ីឯផ្លែជ្រៃ ។
ពុះនោះដូចអ្នកមានវិរិយា បានរៀនវិជ្ជាល្អប្រៃ
ប៉ុន្តែមិនចេះគន់គិតគៃ តាមន័យដែលខ្លួនធ្លាប់រៀនមក ។
កាលធ្វើការអ្វីធ្វើអៀនប្រៀន មិនតាមរបៀនដែលរៀនយក
ត្រឡប់សាវ៉ាជាជ្រុលជ្រក ទៅយកកិច្ចកាបែបបរោ ។
យ៉ាងនេះក៏ប្រាជ្ញលោកបញ្ញត ឲ្យឈ្មោះហៅសត្វបរោខោ
បានឡើងមកទំលើមែកពោធិ៍ តែលោទៅស៊ីផ្លែជ្រៃដែរ ។
អំពីដំណើរភាពកិរិយា នៃមនុស្សសាវ៉ាចិត្តញាប់ញ័រ ។
ថ្ងៃមុនជាមនុស្សមានវិរិយា បានរៀនវិជ្ជាលោកឬធម៌
នឹងគ្រូណាមួយដោយស្មោះសរ ថ្ងៃក្រោយគោចរចោលគ្រូមុន ។
ទៅគប់នឹងអ្នកឯណាទៀត ត្រឡប់ច្រៀតបៀតរំលុបគុណ
ពោលពាក្យទ្រគោះយ៉ាងទារុណ ត្មះដៀលគ្រូមុនឲ្យឆោឡោ ។
យ៉ាងនេះជាដើមប្រាជ្ញបញ្ញត្ត ឲ្យឈ្មោះហៅសត្វបរោខោ
ឡើងទំលើមែកនៃដើមពោធិ៍ តែលោទៅស៊ីឯផ្លែជ្រៃ ។
ពុះនោះដូចអ្នកមានវិរិយា បានរៀនវិជ្ជាល្អប្រៃ
ប៉ុន្តែមិនចេះគន់គិតគៃ តាមន័យដែលខ្លួនធ្លាប់រៀនមក ។
កាលធ្វើការអ្វីធ្វើអៀនប្រៀន មិនតាមរបៀនដែលរៀនយក
ត្រឡប់សាវ៉ាជាជ្រុលជ្រក ទៅយកកិច្ចកាបែបបរោ ។
យ៉ាងនេះក៏ប្រាជ្ញលោកបញ្ញត ឲ្យឈ្មោះហៅសត្វបរោខោ
បានឡើងមកទំលើមែកពោធិ៍ តែលោទៅស៊ីផ្លែជ្រៃដែរ ។
សន្សឹមកុំបំបោល ក្រែងពុំដល់ដូចប្រាថ្នា
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
«សន្សឹមកុំបំបោល ក្រែងពុំដល់ដូចប្រាថ្នា» នេះគឺជាពាក្យដឹកនាំសម្រាប់គ្រប់កិច្ចការដែលយើងធ្វើ ។ បុព្វបុរសយើងជាមនុស្សចាស់ទុំ មានការពិសោធន៍បរិបូណ៌ក្នុងជីវិត រួចហើយបានចងក្រងពាក្យខាងលើនេះយ៉ាងខ្លីសម្រាប់ជាមេរៀនដល់កូនចៅជាន់ក្រោយ ។ «សន្សឹម» មានន័យថា កុំលឿនពេក យឺតៗ ថ្នមៗ បន្តិចម្ដងៗ តែម៉ត់ចត់ ។ «បំបោល» មានន័យថា លឿនពេក រត់ ប្រញាប់ពេក ឆក់កណ្ដៀត ស្ទុះស្ទា ។ លោកប្រដៅថា កិច្ចការណាដែលធ្វើដោយសន្សឹមៗ មិនហក់លោត មិនស្ទុះស្ទា… កិច្ចការនោះច្រើនបានសម្រេច (ចប់) ល្អ ឥតខ្ចោះ ។ ចំណែកកិច្ចការណាដែលគេធ្វើរហ័សពេកដើម្បីឲ្យចប់ឆាប់ (បំបោល) កិច្ចនោះ ច្រើនដេកផ្លូវ គឺថា ធ្វើបានត្រឹមមួយកំណាត់ ហើយក៏ចប់ត្រឹមនោះទៅ ព្រោះជួបនឹងឧបសគ្គផ្សេងៗដែលកើតពីបំបោលនោះ ។សន្សឹមកុំបំបោល ក្រែងពុំដល់ដូចប្រាថ្នា
Meaning
ការងារធ្វើតាមសម្រួល ទទួលលទ្ធផលល្អជាងតូងតាង
សប្បុរសចាញ់ធន ទូរជនចាញ់ឥន៉្ច្រីយ៏
English
The higher the hill , the lower the grass
សប្បុរសយល់ដោយមុខ ស៊ុកគ្រលុកពេកពុំជា
Detail
អត្ថាធិប្បាយ
«សប្បុរសយល់ដោយមុខ ស៊ុកគ្រលុកពេកពុំជា» នេះជាពាក្យប្រៀនប្រដៅកូនចៅក្នុងរឿង «ធ្វើបុណ្យឬធ្វើទាន» ដកស្រង់ចេញពីសាស្ត្រាច្បាប់កេរ្តិ៍កាល ។ បើយើងតាំងខ្លួនជាមនុស្សសប្បុរស អាណិតអាសូរអ្នកដទៃ ជួយទំនុកបម្រុងអ្នកខ្សត់ខ្សោយ ។ល។ នោះ ត្រូវឲ្យមានកម្រិត មានព្រំសីមា… កុំចេះតែប៉ាតណាប៉ាតណី ។ គួរពិនិត្យមើលជាមុន ហើយពិចារណាថា តើគួរឲ្យគួរជួយ ឬមិនគួរ ។ ហេតុអ្វី ? ព្រោះអំណោយដែលយើងឲ្យចំពោះមនុស្សដែលមិនគួរឲ្យ វាអាចផ្ដល់លទ្ធផលមិនល្អដល់អ្នកឲ្យ និងអ្នកទទួល ។ យ៉ាងណាមិញ បើយើងឲ្យស្រាទៅមនុស្សប្រមឹក វានឹងជួយឲ្យមនុស្សនោះ កាន់តែប្រមឹកខ្លាំងតទៅទៀត នាំផលអាក្រក់ដល់កូនប្រពន្ធរបស់គាត់នោះ ។ បើយើងឲ្យប្រាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ដែលត្រូវការប្រាក់នោះ យកទៅលេងល្បែង វាអាចនឹងជួយមនុស្សនោះឲ្យកាន់តែហិនហោចខ្លាំងថែមទៀត ព្រោះល្បែងគឺជាអំពីអបាយមុខ ។ «ស៊ុកគ្រលុក» មានន័យថា ឥតសណ្ដាប់ធ្នាប់ ខ្ជីខ្ជា កញ្ជះកញ្ជាយ ច្របូកច្របល់… ។ ជនណាម្នាក់ដែលជាមនុស្សប្រកបដោយទឹកចិត្តសប្បុរស គ្មានព្រំប្រទល់គឺថា គ្មានរបៀបរៀបរយ ខ្ជីខ្ជា គ្មានយល់មុខ ហើយច្របូកច្របល់ ប៉ាតណាប៉ាតណី ដែលគេឲ្យឈ្មោះ ស៊ុកគ្រលុកនោះ ជននោះ លោកចាត់ទុកថា «ពុំជា» បានសេចក្ដីថា មុខជាឈឺហើយ ! ហេតុនេះ គួរយល់ថា កិច្ចការអ្វីក៏ដោយ តែងមានព្រំសីមា ដែលជាកម្រិតសម្រាប់គ្រប់កិច្ចការ ។ ការស្គាល់នូវព្រំសីមា មិនខុសពីការបង់អំបិលទៅក្នុងសម្លនោះទេ ។ រឿងលំបាក ត្រង់ចំណុចថា តើត្រូវបង់ប៉ុន្មានដើម្បីឲ្យសម្លនោះឆ្ងាញ់ ៕សំពត់រហែក កុំហែកថែម
Meaning
រឿងអាស្រូវភាសរបស់គេ កុំបរិហារបន្ថែម